Najviše franšiznih sistema iz SAD

Analiza tržišta franšiza u Srbiji grupacije PROFIT system pokazuje da su na kraju 2020. na ovom tržištu, po broju aktivnih franšiznih sistema, dominirale strane franšize – od ukupno 255 franšiznih sistema koji su aktivno poslovali, njih 163 je poreklom iz zemalja van Srbije. Franšizni sistemi dolaze iz ukupno 39 različitih zemalja, sa svih kontinenata. Prethodno istraživanje pokazalo je da su na kraju 2018. godine u Srbiji poslovala 123 strana franšizna sistema, te je time u periodu između dva istraživanja (dve godine) broj stranih franšiznih kompanija porastao za 32,5%, odnosno, broj stranih franšiznih brendova uvećan je za skoro celu trećinu. 

Najveći broj franšiznih brendova – njih 35 – poreklom je iz Sjedinjenih Američkih Država. Po prethodnom istraživanju, u Srbiji je poslovalo 26 franšiznih brendova iz SAD, te je i tada to bila zemlja sa najvećim brojem brendova, a rast broja brendova iz SAD od 35% koji se desio u periodu između dva istraživanja, korespondira sa rastom ukupnog broja stranih franšiznih brendova.     

Sledeća na listi zemalja sa najviše franšiznih brendova je Francuska (17 brendova), čime je ova zemlja u periodu od protekle dve godine, pretekla Italiju. Italija je sada na trećem mestu po zastupljenosti, sa ukupno 14 franšiznih brendova. U apsolutnom broju, broj brendova iz obe ove zemlje je u porastu u odnosu na prethodno istzraživanje, s tim da je rast broja brendova iz Francuske zaista impozantan – sa 10 na 17, odnosno, čitavih 70%.

Četvrto i peto mesto po zastupljenosti brendova dele Hrvatska i Nemačka, sa po 10 franšiznih sistema, s tim da je u periodu od prethodnog istraživanja broj franšiznih sistema iz Hrvatske rastao nešto intenzivnije (povećan za 3), dok je broj brendova iz Nemačke porastao tek za jedan. 

Na listi najzastupljenijih zemalja slede Slovenija i Velika Britanija sa po 8 franšiznih brendova, gde je broj franšiznih brendova iz obe zemlje značajno porastao u periodu od dve godine – rast od 100% u slučaju Britanije i 60% u slučaju Slovenije. 

Franšizni brendovi iz Hrvatske i Slovenije su najzastupljeniji u Srbiji i kada posmatramo sisteme iz zemalja Centralne i Istočne Evrope (CEE), kojih je ukupno 35 (bez brendova iz same Srbije). U Srbiji, inače, posluju franšizni sistemi iz još 13, odnosno, ukupno 14 zemalja regiona CEE, uključujući i Srbiju.  

Posmatrano prema vrsti delatnosti inostranih franšiznih brendova, na tržištu Srbije su zastupljenije strane franšize iz oblasti usluga. Grafikon ispod prikazuje udeo brendova iz uslužnih i trgovačkih delatnosti u ukupnom broju brendova koji dolaze iz svake od zemalja:

Jedino kod brendova poreklom iz Italije i Španije dominiraju trgovački franšizni sistemi, što je svakako posledica zastupljenosti modnih brendova iz ovih zemalja koji su u Srbiji uglavnom prisutni putem franšizinga. U odnosu na prethodno istraživanje, interesantno je da na listi najzastuplljenijih zemalja više nema niti jedne zemlje iz koje u Srbiju dolaze samo uslužni ili samo trgovački franšizni sistemi. 

Ukoliko, pak, pogledamo strukturu brendova iz tri najzastupljenije zemlje po branšama, situacija je na kraju 2020. godine bila sledeća: 

Među brendovima iz SAD dominiraju uslužne franšize, a najviše (9) je brendova iz branše usluga za individualne klijente (B2C) u koju spadaju i usluge posredovanja u nekretninama, rent-a-car, itd.

Slično je i sa brendovima poreklom iz Francuske, gde takođe dominira branša usluga za individualne klijente, ali je nešto veći udeo brendova i iz oblasti trgovine.

Drugačija je situacija sa brendovima koji dolaze iz Italije. Među italijanskim franšiznim brendovima dominiraju oni iz oblasti trgovine, a tu je, očekivano, najzastupljenija modna branša. Ipak, za razliku od prethodnog istraživanja od pre dve godine, na kraju 2020. u Srbiji su poslovala i dva uslužna franšizna italijanska brenda – jedan iz oblasti gastronomije (sladoled) i jedan iz usluga nege lepote.